اولین شرکتی که مفهوم Fast Charge را ابداع کرد، کوالکام نام داشت و عنوان فست شارژ یا شارژ سریع را بر روی آن گذاشت. قبل از این، شارژرها با سرعت معمولی و نسبتاً آهسته، دستگاه‌های الکترونیکی از جمله گوشی‌های هوشمند را شارژ می‌کردند اما در حال حاضر تکنولوژی فست شارژ به بخش محبوب و جدایی‌ناپذیر گوشی‌ها تبدیل شده است؛ اما چند سوال:

• آیا شارژ سریع به باتری گوشی آسیب می‌زند؟
• مشکلات و معایب فست شارژ چیست؟
• انواع استاندارد فست شارژ در بازار کدامند؟
• شارژ سریع با شارژ فوق سریع چه تفاوتی دارد؟
• فست شارژ بهتر است یا معمولی؟
• گوشی هر دقیقه چند درصد شارژ می‌شود و چند درصد کم می‌شود؟
• انواع شارژ بر حسب سرعت
• برای مقایسه‌ فست شارژ و شارژ معمولی، ابتدا با چهار نوع تکنولوژی شارژ آشنا خواهیم شد.
• شارژ معمولی (Slow/Regular Charging)
• شارژ آهسته یا معمولی به شارژ AC اشاره دارد و فرآیند شارژ بر حسب نوع دستگاه، تکنولوژی و ظرفیت باتری و … تا چند ساعت طول می‌کشد؛ در حالیکه شارژ سریع یک شارژر DC با قدرت بالا است که می‌تواند 80 درصد ظرفیت باتری را در نیم ساعت شارژ کند. این نوع شارژها از ولتاژ پایین استفاده می‌کنند، گرمای کمتری تولید می‌کنند و اتلاف انرژی کمتری نیز دارند؛ در نتیجه قیمت دستگاه‌های شارژ آهسته و همچنین شارژرهای معمولی بسیار کمتر از نوع شارژ سریع می‌باشد.
• شارژ سریع (Fast/Quick Charging)
• شارژرهای سریع برای انتقال انرژی بیشتر به گوشی طراحی شده‌اند و به شارژ سریعتر آن کمک می‌کنند. در برخی دستگاه‌ها، استفاده از شارژر سریع می‌تواند تا 50 درصد باتری گوشی را در 30 دقیقه شارژ کند. اکثر گوشی‌های جدید شارژ سریع را می‌پذیرند، اما این شارژر بسته به برند و مدل متفاوت است. توجه به این نکته مهم است که شارژرهای سریع USB PD نیاز به استفاده از کابل USB-C به USB-C یا لایتنینگ دارند.
• شارژ سریع ویرالس (Fast Wireless Charging)
• استفاده از تکنولوژی فست شارژ در شارژرهای وایرلس توانسته نوع جدیدتر و کارآمدتری از شارژرها را تولید کند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید با فست شارژ وایرلس می‌توان هم‌زمان چند دستگاه را شارژ کرد.
• شارژ فوق سریع (Super Fast Charging)
• شارژ فوق سریع نسخه پیشرفته شارژ سریع است که زمان شارژی باز هم سریعتر را محقق می‌کند. تفاوت اصلی بین شارژ سریع و فوق سریع شامل مشخصات شارژر، سیم شارژ، سرعت شارژ و رتبه‌بندی وات است. در حال حاضر این تکنولوژی در گوشی‌های بسیار محدودی وجود دارد.
• در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که گوشی‌های پرچم‌دار سامسونگ، چند مدل شارژ را پشتیبانی کرده و با تغییر رنگ نماد شارژ، نوع شارژ را نشان می‌دهد.
• تفاوت عملکرد شارژ معمولی و سریع
• هر گوشی هوشمند برای شارژ باتری به مقدار مشخصی ولتاژ از سمت شارژر نیاز دارد. یک شارژر معمولی مقدار ثابتی ولتاژ را تامین می‌کند که اجازه می‌دهد جریان الکتریکی ثابتی شکل گرفته و گوشی با سرعت عادی شارژ شود.
• در شارژ سریع یا توربو اگر شارژر بیش از این مقدار مشخص ولتاژ تامین کند، جریان الکتریکی بیشتری را نسبت به حالت عادی تولید می‌کند و همین امر موجب می‌شود که گوشی سریع‌تر از قبل شارژ شود. در این شرایط گوشی تا حد مشخصی مثلاً ۵۰ تا ۸۰ درصد خیلی سریع‌تر از حالت معمول شارژ می‌شود و پس از آن سرعت شارژ کاهش پیدا می‌کند.
• برخی از گوشی‌های هوشمند تا ۵۰ درصد شارژ سریع دارند در حالی که برخی دیگر ممکن است ۶۰ درصد یا ۷۰ درصد یا حتی ۸۰ درصد شارژ سریع داشته باشند. به عنوان مثال گوشی شیائومی ردمی نوت ۹ پرو مکس تنها در ۳۰ دقیقه تا ۵۰ درصد شارژ می‌شود و ۵۰ درصد شارژ بعدی حدود ۱ تا ۱/۵ ساعت طول می‌کشد.
• در فست شارژ هنگامی که چرخه‌ شارژ به مرحله‌ دوم می‌رسد، ولتاژ تامین شده توسط شارژر کاهش یافته و ثابت می‌شود؛ این بدان معناست که مقدار جریان عبوری از باتری کمتر از قبل و در یک سطح ثابت می‌شود و از این پس شارژ گوشی همانند شارژ معمولی ادامه می‌یابد و همین امر منجر به کندتر شدن شارژ برای بقیه‌ی چرخه‌ی شارژ می‌شود. این مسئله برای جلوگیری از آسیب رساندن به باتری و افزایش عمر آن بسیار ضروری است، زیرا اگر گوشی برای کل شارژ ۱۰۰ درصد به صورت سریع شارژ شود، باتری گوشی بیش از یک سال دوام نخواهد آورد.
• آشنایی با پروتکل‌های مختلف شارژ
• جهت ارائه دانش تخصصی‌تر و آشنایی بیشتر با تکنولوژی‌های شارژ سریع، انواع مختلف و رایج پروتکل‌های شارژ گوشی و سایر دستگاه‌های مشابه را به‌طور مختصر معرفی می‌کنیم. با توجه به اینکه گوشی‌های هوشمند فعلی دارای شارژ سریع بین ۱۸ وات تا ۶۵ وات هستند و زمان شارژ از ۳۰ دقیقه به کمی بیشتر از ۶۰ دقیقه می‌رسد، آگاهی از این پروتکل‌ها می‌تواند دلایل تفاوت مدت زمان شارژ گوشی‌های مختلف را مشخص کند.
• شارژ سریع کوالکام QC3.0 / 4.0: شارژ سریع ولتاژ بالا که اولین بار در سال 2013 عرضه شد. توان شارژ نسل سوم این پروتکل به 36 وات افزایش یافته و از تنظیم ولتاژ پله‌ای 200 میلی ولت پشتیبانی می‌کند. Quick Charge 4.0 اما از تنظیم ولتاژ پله‌ای تا 20 میلی ولت، تنظیم جریان 50 میلی آمپر و USB PD + PPS پشتیبانی می‌کند. Quick Charge 5 سریع‌ترین راه‌حل شارژ جهان است که نرخ شارژ شگفت‌انگیز 0 تا 50 درصد را تنها در پنج دقیقه ارائه می‌کند.
• شارژ سریع اپل (Apple Fast Charging): اپل از پروتکل Power Delivery (USB-PD) استفاده کرد. این به آیفون‌ها و آی‌پدهای سازگار اجازه می‌دهد تا با ارائه سطوح انرژی بالاتر، به سرعت شارژ شوند و زمان شارژ را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. با استفاده از کابل USB-C به لایتنینگ و شارژر سازگار با USB-PD، دستگاه‌های اپل می‌توانند به قابلیت شارژ سریع دست پیدا کنند.
• فناوری VOOC: فناوری VOOC که توسط OPPO و سایر برندهای وابسته مانند OnePlus و realme استفاده می‌شود، شارژ سریع را در دستگاه‌های مختلف ارائه می‌دهد. شارژرهای SuperVOOC اغلب می‌توانند دستگاه‌های برندهای مختلف را سریع شارژ کنند.
• شارژ فلش Oppo SuperVooc: شارژر فلش SuperVooc Oppo به دلیل سرعت شارژ فوق‌العاده سریع خود شناخته شده است که از ترکیبی از سطوح جریان و ولتاژ بالا برای ارائه شارژ سریع استفاده می‌کند. فناوری SuperVooc Flash Charge Oppo می‌تواند شارژ قابل توجهی را در عرض چند دقیقه فراهم کند.
• OnePlus Dash-WARP-SuperVoocC Charge: این فناوری وان پلاس از یک استاندارد شارژ اختصاصی استفاده می‌کنند که جریان بالایی را به دستگاه می‌رساند و در عین حال دما را تحت کنترل نگه می‌دارد. این امر گوشی‌های OnePlus را قادر می‌سازد تا به سرعت شارژ شوند. به همین دلیل است که شارژرهای این برند حجیم تر از سایر نمونه‌ها است و این امر برای کنترل گرما انجام می‌شود.
• سوپر شارژ هواوی: SuperCharge هواوی، یک فناوری انحصاری شارژ سریع در سال 2015 معرفی شد و از طریق به‌روزرسانی‌های بعدی تکامل یافت. ترکیب منحصربه‌فرد ولتاژ پایین و جریان بالا، گوشی‌های هوشمند را به سرعت و ایمن شارژ می‌کند. با ارائه توان 66 واتی چشمگیر، SuperCharge می‌تواند دستگاه را در کمتر از 30 دقیقه به‌طور کامل شارژ کند. این فناوری با گوشی‌های هوشمند مختلف هواوی سازگار است اما کاربرد آن به دستگاه‌های دیگر مانند لپ تاپ و تبلت نیز گسترش پیدا کرده است. نکته قابل توجه انحصاری بودن آن برای محصولات هوآوی است که آن را برای گوشی‌های هوشمند برندهای دیگر در دسترس قرار نمی‌دهد.
• Motorola Rapid Charging and TurboPower: موتورلا از فناوری‌های Rapid Charging و TurboPower خود برای فعال کردن شارژ سریع دستگاه‌های خود استفاده می‌کند. این فناوری دارای ترکیبی از جریان‌های شارژ بالاتر و تکنیک‌های تنظیم ولتاژ برای ارائه سرعت شارژ سریع‌تر می‌باشد.
• شارژ سریع تطبیقی ​​سامسونگ (AFC: Samsung Adaptive Fast Charging): سامسونگ فناوری شارژ سریع تطبیقی ​​خود را بر روی دستگاه‌های خود پیاده‌سازی می‌کند که از ترکیبی از جریان و ولتاژ بالا برای تسریع فرآیند شارژ استفاده می‌کند. این فناوری سرعت شارژ را بر اساس ظرفیت باتری دستگاه و شرایط شارژ تنظیم می‌کند و به دستگاه‌های سامسونگ امکان شارژ سریع و کارآمد را می‌دهد.
• شارژ PPS (منبع تغذیه قابل برنامه ریزی/Programmable Power Supply): این فناوری استاندارد توسط دستگاه‌هایی مانند Samsung Galaxy Z Flip 3 ،Flip 3 ،Galaxy S20 ،Note 10 ،S20 Ultra ،Galaxy S21 و Galaxy S22 پشتیبانی می‌شود و مدیریت گرما را برای عمر باتری بیشتر بهینه می‌کند. شارژ سریع PPS که توسط انجمن USB (USB-IF) تأیید شده و در سال 2017 در استاندارد USB PD 3.0 گنجانده شده است. این امکان، تنظیم دینامیکی ولتاژ و جریان را در هر 10 ثانیه بر اساس مشخصات دستگاه گیرنده فراهم می‌کند. PPS شارژ کارآمد دستگاه‌های USB-C را تضمین می‌کند.